www.palio.be - dal Belgio con amore
Analyse van de Palio van 17 augustus 2022
Siena moest zich herpakken na de ramp van 2 juli 2022
Het zag er allemaal mooi uit. Na de desastreuze Palio van 2 juli 2022, de eerste post-Covid, met uiteindelijk slechts 6 contrade die konden starten na vooral domme fouten van onbekwame fantini, maar met een briljante Atzeni die quasi volledig geïsoleerd in het spel toch de Palio won door wilskracht en een opmerkelijke reeks overtredingen van het reglement: niet op zijn plaats blijven staan tussen de touwen, tot 4 maal toe de 4 overgebleven fantini opzettelijk tegen de steccato duwen om zo ruimte te creëeren voor de rincorsa en de start te forceren, en met zijn hand duwen op het voorhoofd van Viso d’ Angelo toen die hem dreigde voorbij steken in de laatste meters. Maar Atzeni weet dat hij hiervoor niet zal gestraft worden door het stadsbestuur omdat zijn politiek-sociale macht en invloed ondertussen reusachtig is geworden.
De late Tratta van 13 augustus en hoe uiteindelijk Atzeni op al zijn wensen wordt bediend.
Dus keek iedereen uit naar 16 augustus in de hoop een betere versie van het feest. Niet iedereen was overtuigd. Zou men deze keer wel de beste paarden kiezen na de schandelijke en desastreuze uitsluiting van alle toppaarden in juli met liefst 8 debutanten tot gevolg waarvan sommigen duidelijk niet voldoende getest waren en/of overschat?
En kijk, alle toppaarden werden wel gekozen behalve Tale e Quale, te sterk en te kalm tussen de touwen, maar wel dubbele winnaar Remorex en Viso d’Angelo, het beste paard van juli, en Zio Frac, de laatste winnaar en de sterke Violenta de Clodia.
Het gevolg was een totaal andere stemming op de Piazza bij de tratta. Daar waar in juli liefst 9 contrade in volledig stilte van ontgoocheling de Piazza verlieten met hun paard, waren er nu 4 contrade die juichend weggingen. Rivalen Chiocciola met Viso d’Angelo en Tartuca met Remorex zouden het uitvechten, Civetta keek angstig naar rivaal Leocorno met Violenta, en Valdimontone naar rivaal Nicchio met Zio Frac. De 3 debuterende paarden leken interessant.
Atzeni, quasi geïsoleerd in juli met alleen de deur van Drago wijd open omdat hij weigerde voor Istrice en Leocorno te rijden met de rivalen in de Piazza, zag nu bijna alleen open deuren: Leocorno, Nicchio, Tartuca met rivalen op het plein, en ook Selva, Giraffa en Onda smeekten om zijn diensten.
Door de regen in de nacht voordien werden de batterie pas na 12 uur gereden en kregen we een late tratta om 16 uur, te laat om ’s avonds de eerste oefenrit te rijden. Daar waar de keuze van fantini sedert jaren zeer snel verliep viel het nu op dat het uren duurde. Dit kwam vooral omdat de trekking niet zo gunstig was verlopen voor Atzeni omdat de beste paarden bij contrade zaten met rivalen op de Piazza waarvan Giovanni niet houdt. Uiteindelijk koos hij voor Leocorno met rivaal Civetta, allicht omdat hij minder schrik had van hen had dan van andere rivaliserende contrade, en omdat hij een groot potentieel zag in Violenta ondanks haar onrustige reputatie, wat trainer Milani zelfs vooraf deed zeggen dat alle ruiters schrik van haar hadden.
En vanaf nu werd Atzeni op al zijn wensen bediend. De prove verliepen onwaarschijnlijk rustig met alle paarden en fantini probleemloos stil op hun plaatsen, inclusief de zogezegd moeilijke Violenta. Uiteindelijk werden er slechts vier prove gereden want ook de zesde werd geschrapt omwille van regen. En eigenlijk werd er slechts in één ervan echt getest. Bleek wel dat Solo Tue Due een snelle starter was, maar kon het ook een derde ronde aan? Ook deed het gerucht de ronde dat Viso d’Angelo, waarvoor zijn grote rivaal Bartoletti had gekozen, eigenlijk niet meer in vorm was. Maar was het waar?
Civetta koos de gevreesde Columbu om Atzeni te counteren. Hij had immers in 2015 Atzeni voor Nicchio van zijn paard getrokken in dienst van Valdimontone, zijn straf van 11 Palio’s schorsing uitgezeten. Was hij nu klaar voor de volgende aanslag? Kenners zagen onmiddellijk dat hij te traag en te stroef manoeuvreerde. Enig voorbehoud werd gemaakt voor Solo Tue Due van Valdimontone die een zeer snelle starter bleek te zijn, maar kon het paard een derde ronde aan? Men keek dus vooral naar een duel Atzeni-Bartoletti met Remorex in Tartuca als onbekende omdat er ook hier twijfel was over de conditie.
De strategische macht van Atzeni liet zich opnieuw zien omdat hij zijn “vriendjes”, fantini die hem zeer gunstig gezind zijn, vlot kon plaatsen bij bevriende contrade: Piras bij Nicchio, Murtas bij Selva, Sanna bij Onda, Putzu bij Giraffa en toen die uitviel werd hij vervangen door de brave Guglielmi, en Arri bij Tartuca.
De Koers.
De Palio ging één dag later door wegens een korte maar hevige regenbui precies toen de Corteo Storico moest vertrekken.
En het stopte niet meer voor Atzeni: trekking van de startplaatsen en hij stond op de eerste plaats, een zeer gunstige startplaats op voorwaarde dat je geen geburen krijgt die je tegen de steccato duwen. Maar zie: Selva en Giraffa naast Atzeni, vriendjes die reden voor bevriende contrade, die overigens ook de reputatie hebben van geen verwarring te creëeren tussen de touwen.
En nog beter: de gevreesde rivaal Bartoletti was rincorsa, nauwlettend geobserveerd door Tartuca op de negende plaats. Binnen enkele minuten werd het duidelijk dat Bartoletti een snelle start zou geven, opnieuw tegen de traditie in. Dat hebben we in de laatste 35 jaar maar één keer gezien. Hij startte een eerste keer toen Tartuca omgedraaid stond en de mossiere annuleerde daarom deze start. Nochtans zien we meestal dat een mossiere daarmee weinig problemen heeft. Atzeni had alles door: Bartoletti moest meer beletten dat Tartuca goed zou starten, eerder dan dat hij zelf zou proberen om goed weg te geraken.
Kort daarop een tweede start, binnen de 15 minuten na het begin van de procedure. Selva en Giraffa waren een fractie sneller weg dan Atzeni, die met enkele stevige tikken op de kont van Violenta binnen de 30 meter de leiding nam. Toen in de eerste Casato Sanna voor Onda de hoek raakte en in zijn val Nicchio, Civetta en Giraffa meesleurde en het ritme van alle andere fantini brak, liep Atzeni verder uit en won in de recordtijd van 1.12.66 waarmee hij zijn eigen record van 2015 brak (Selva – Polonski – 1.12.69). Hij was zover uitgelopen dat de 2 achtervolgers Selva en Valdimontone niet mee op de foto stonden. Het verschil in intrinsieke klasse van paarden en fantini was zelden duidelijker.
In de achtergrond noteerden we nog de mooie parata van Arri die voor die Casato Bartoletti afremde en Bartoletti die zich in de derde ronde liet afzakken om diezelfde Arri een paar gemikte zweepslagen te geven en er enkele terug te krijgen. Eigenlijk een beetje folklore want geen impact op de koers zelf.
De nieuwe Recordtijd van Giovanni Atzeni, de Ongekroonde Koning van de Palio.
De snelle tijd kan alleen maar verklaard worden door de rust tussen de touwen, de snelle start waardoor Violenta geen energie had verbruikt, de quasi perfecte lancering van het paard en de perfecte trajecten die Atzeni aflegde op de Piazza.
Dit is zijn negende overwinning en de vierde op rij. Niet meer gebeurd sedert de 19de eeuw. Je mag er niet aan denken hoeveel overwinningen Atzeni mogelijk gemist heeft in de 2 Covidjaren. Dan had hij de prestaties van Bruschelli (13) en Aceto (14 overwinningen) in het zicht. En zoals op de site palio.org is uitgerekend heeft hij mits slechts 1 overwinning om de 2 jaar in 2032 op zijn 47ste het record van Aceto verbeterd. Ik vermoed dat hij er sneller dichterbij zal komen. Maar verbeteren?
Atzeni is de ongekroonde koning van de Palio door zijn technisch brio, zijn strategisch doorzicht verborgen achter een vriendelijke glimlach voor iedereen waarachter een ijskoude berekening schuilgaat … en de ontstellende zwakheid van de huidige generatie fantini, zowel technisch als wat betreft doorzicht in het spel en motivatie.
Palio dei Fantini of Palio delle Contrade?
En vergeten we ook niet de even ontstellende zwakheid van de laatste generatie capitani die de Palio van Atzeni of van de fantini ondergaan ten koste van wat men de Palio delle Contrade noemt, d.w.z een Palio gedomineerd door capitani met een sterke persoonlijkheid die geheel of gedeeltelijk de wil van de contrade opdringen. Let wel, we moeten ons geen illusies maken dat er ooit een tijd is geweest dat contrade het Spel volledig beheersten. Bronnen uit de vroege 19de eeuw tonen aan dat ook toen sluwe fantini de Palio geheel of gedeeltelijk naar hun hand wisten te zetten.
Maar er bestaat een groot verschil tussen Aceto die in samenspraak met Oca een prefecte strategie had uitgewerkt: met een goed paard reed hij bij Oca, met een minder goed paard of een Palio zonder deelname van zijn wijk werd hij in een contrada geplaatst met een potentiële winnaar om te beletten dat rivaal Torre zou winnen. Dat leverde Oca tussen 1968 en 1985 liefst 5 overwinningen op, Aceto 13 en een ontelbaar aantal vernederingen voor Torre. Met Bruschelli veranderde alles. Hij won 3 keer voor Oca van 1996 tot 1999 maar ging dan zijn eigen weg en manipuleerde de Palio met een groep “vriendjes” waaronder Atzeni, en zeer bevriende contrade die geduldig hun beurt op een zege afwachten: Tartuca, Istrice, Bruco en uiteindelijk zelfs Torre. Het is geen toeval dat Atzeni technisch en strategisch is opgeleid bij Bruschelli tot hij zijn eigen weg is gaan volgen. Atzeni is minder een atleet als Bruschelli, maar technisch bijna even goed en mogelijk nog sluwer in een eenvoudigere context van minder bekwame fantini.
Het was bijgevolg een uitzonderlijk vervelende en voorspelbare koers. En alleen de uitgesloten Tale en Quale had er een andere wedstrijd van kunnen maken.
De Macht van Atzeni.
Atzeni heeft vanaf nu een ongeziene en ongebreidelde macht. Nicchio – Tartuca – Istrice – Giraffa – Bruco – Onda – Leocorno – Aquila – Drago – Selva smeken om zijn diensten. Zelfs het eigenzinnige Oca lonkt naar hem.
Meerdere fantini zoals Sanna, Arri, Putzu, Murtas en Piras maken het nooit te moeilijk. Zijn grootste rivalen Bartoletti en Zedde staan geïsoleerd. Bartoletti had trouwens alles tegen in 2022 en Zedde was volstrekt onzichtbaar waardoor er nu terug, zoals tussen 2008 en 2018, een groot vraagteken achter zijn naam staat.
Achter deze twee of misschien zelfs maar één gaapt de grote leegte. Er zijn geen goede fantini meer met ervaring en er bieden zich al jaren geen echte jonge beloften aan. Verklaring? Geen mens die het precies weet want de werkomstandigheden zijn opmerkelijk verbeterd tegen 25 jaar geleden: meer en beter toegeruste scuderie, betere trainingsmethoden, meer analysemogelijkheden (lees Tv en film vanuit meer en scherpere beeldhoeken), betere fysische voorbereiding onder invloed van Bruschelli die een echte atleet werd. Het enige dat oude fantini zeggen is dat de jongeren het te gemakkelijk hebben, dat ze geen armoede en honger hebben zoals velen van hen in het verleden.
De familie Bruschelli, vader en zoon, zijn uitgeteld. Gigi liet verstaan dat hij wel iets wilde doen tegen Atzeni. Niemand ging nog in op zijn sollicitaties.
Contrade in Nood.
Columbu, die in 2015 Atzeni van zijn paard had getrokken, werd door Civetta gekozen om hem te counteren. Iedereen zag onmiddellijk dat hij fysisch niet meer meekon. Tijdens de startprocedure verliet hij even zijn plaats en zocht Atzeni op. Die protesteerde bij de mossiere en Columbu ging braaf terug op zijn plaats staan. Kwatongen beweren dat hij ook in het “Sardijnse” complot zat van fantini die mekaar te goed verstaan. Een vervelende vraag voor Civetta die een rampzalig Paliojaar achter de rug hebben: een uitgesloten licht gekwetst paard in juli en een zege van rivaal Leocorno in augustus.
Het is nog erger voor de grote wijken waarvan de strategisch plannen, lees de beste paarden uitsluiten en rekenen op hun geld om de beste fantini binnen te halen, steeds faliekant aflopen. Opnieuw wonnen dit jaar met Drago en Leocorno 2 kleine wijken. Chiocciola zit sedert 1999 zonder zege, Nicchio sedert 1998, en Istrice moet nog altijd de 3 recente zeges van Lupa verteren.
In de winter moeten de wonden geheeld worden.
Wat zullen Chiocciola, Valdimontone en Torre plannen, 3 wijken zonder goede relaties met Atzeni? En waarmee kunnen Istrice en Nicchio, wel met goede relaties met Atzeni, maar die hij mijdt omwille van de rivaliteiten, hem overtuigen om het toch te riskeren?
En wat met Bruco, langzaam maar zeker ongerust want zonder zege sedert 2008, dat de tragische dood van hun Andrea Mari, niet hebben verteerd?
En wat zal Aquila doen, zonder zege sedert 1992 en dus de negatieve recordhouder?
Palio d’ Inverno: brengt de winter raad? Waar gaat de Palio naar toe ?
En breekt er een opstand uit binnen vele contrade omwille van het slappe gedrag en de desastreuze strategie van hun capitani
En worden in 2023 Tale e Quale en Violenta uitgesloten wegens te sterk?
En worden er eindelijk nieuwe en vooral jonge talenten ontdekt?
Het wordt een lange en koude winter met grote openbare discussies op de traditionele volksvergaderingen van de contrade en nog meer met kleinere en discrete gesprekken om uit de impasse te geraken. Hoe breken we of bestendigen we de macht van Atzeni? Wanneer zijn wij aan de beurt? Waar vinden we nieuwe talenten? En bondgenoten zoals soms gebeurt in de Palio wanneer enkele contrade mekaar zeer discreet vinden met een “Plan”?
Maar met Kerstsmis kloppen ze allemaal aan bij Giovanni Atzeni met geschenken van allerlei aard, inclusief kleine maar verdacht dikke enveloppen. En die ontvangt iedereen met een brede glimlach en een vriendelijk woord van aanmoediging of geruststelling of zelfs van troost…
Tot 2023.
Jan Gilliams
