De Marcia del Palio van Formichi

“Uit de toren horen we een bronzen geluid: de parade gaat verder onder het geluid van de trommels die de glorie van de contrade bevestigen” (Dalla Torre cade un suono di bronzo: la sfilata prosegue fra tamburi che ribattono a gloria di contrade). Dit schreef Eugenio Montale in een gedenkwaardige ode aan de Palio. Maar naast het tromgeroffel en het slaan van de Sunto is er uiteraard nog een element dat deel uitmaakt van de soundtrack van de Palio. Winter en zomer wordt er naar geluisterd, zelf op sportmanifestaties wordt het gezonden : we hebben het uiteraard over de Marcia del Palio.

In dit artikel gaan we op zoek naar de oorsprong van het nummer dat elke Sienees kippenvel geeft. De Marcia del Palio werd gecomponeerd door Maestro Pietro Formichi (Sinalunga 7/6/1829 – Siena 23/1/1913). Nadat hij op jonge leeftijd naar Siena was verhuisd om muziek te studeren, werd Formichi maestro van de “Cappella in Cattedrale”, directeur van de Societa Orchestrale Senese alsook van de muziekband van de gemeenschapsschool. Hij was auteur van talloze werken, waaronder requiems, mazurka’s, minuets, volksdansen, alsook bewerkingen van opera-stukken. Al deze composities lopen het risico om in de vergetelheid te raken, al zouden ze om hun waarde in die tijdsgeest herinnerd moeten worden.

Eén van zijn werken heeft echter een plaats gekregen in de harten van alle Sienesen, jong en oud en dat is de Marcia del Palio. Het is een bescheiden muzikale compositie die de meester als volgt zal uitgevoerd worden : door een kleine marcherende band (gevormd door alleen koperblazers). De compositie raakt alle contradaioli van Siena in het diepst van hun ziel, de grote Wagner daarentegen was geen fan en was niet beschaamd om dit tijdens zijn bezoek aan Siena ook te bekritiseren. De Marcia del Palio was in zijn oorspronkelijk versie zelfs zonder tekst. Deze werden pas later toegevoegd door Idillio dell’Era en vervolgens herwerkt door Monsignore Ancilli.

De Marcia werd voor het eerst uitgevoerd in de Corteo Storico voor de Palio van juli 1885. Bijna 150 jaar later wordt hij nog steeds gespeeld op de Piazza del Campo maar ook in de straten van de stad wanneer de Corteo zich formeert in de prefettura dan richting Casato trekt om de Piazza te betreden. De Fanfara di Palazzo volgt na de Mazzieri en de vlag van de Balzana en bestaat uit 12 trommelaars, 18 trompetten en 30 muzikanten met verschillende koperblazers.

Pietro Formichi rust nu op het Cimitero della Misericordia. Zijn graf is gerestaureerd door het Comitato Amici del Palio, wat getuigt van het belang dat dit personage heeft gehad en altijd zal hebben in de geschiedenis van de Palio. Net buiten Porta Pispini is er ook een straat naar hem vernoemd.