De Palio’s met Cavalli scossi, gereden tussen het einde van de 19e eeuw en het begin van de 20e eeuw werden gekenmerkt door chaos en verschillende ongemakken

Gelijktijdig met de Palii alla Romana waarover we eerder spraken kwam la Società delle Feste ook met het idee om een Palio te organiseren met cavalli scossi (zonder ruiter) op de Piazza. De paarden kregen een bal met ijzeren spijkers aan hun paardenstaart gehangen om hen te stimuleren om te lopen in afwezigheid van de fantini. Deze koersen met cavalli scossi werden al in 1310 in Siena gehouden, maar dit waren corse alla lunga door de straten van de stad met als aankomst het plein aan de Duomo. Paarden van edelen en prinsen waren de protagonisten, de contrade namen zelden deel.

In deze nieuwe vorm van koersen waren het de contrade die onderling uitmaakten wie won. Ze kregen een paard toegewezen door het lot en moesten het paard uitrusten met een spennachiera en een gekleurde band rond het lichaam in de kleuren van de wijk. De winnaar kreeg een drappellone en een grote som geld. Deze races waren vaak chaotisch en niet erg lineair: het was niet ongewoon om paarden te zien die stopten en in de tegenovergestelde richting begonnen te draaien, waardoor panieksituaties ontstonden, en in sommige gevallen was het zelfs moeilijk om te achterhalen wie er gewonnen had omdat men niet wist wie er voldoende rondjes had gelopen.

In 1839 besloot een groep handelaars om het evenement opnieuw leven in te blazen om de komst van de groothertog te vieren. Pantera won, maar zoals de kroniek ons vertelt is er sprake dat het maar twee rondjes zou gelopen hebben. Totale verwarring dus waardoor men het niet meer wilde of kon organiseren.

Pas in 1884 wordt er opnieuw een Palio op die manier georganiseerd. Deze keer door de Società delle Feste. Het paard van Valdimontone won, na een lange strijd met de paarden van Nicchio en Selva.

De tweede koers, die van 1887, had een verrassend resultaat: in de laatste ronde in de San Martino hingen de paarden van Istrice en Montone aan elkaar. Ze liepen verder maar plots draaide het paard van Montone terug richting stadhuis. Het sleurde Istrice en Drago mee waardoor Aquila, die meters achter liep, de koers won.

De derde Palio die georganiseerd werd door de Società delle Feste was in 1889. Deze werd gewonnen door Drago die enkele ‘spookrijders’ kon ontwijken. Daarnaast zou het paard van Torre getracht hebben om over de balustrade te springen in het publiek dat zich op de Piazza bevond. Vervolgens is het over de barriere gesprongen in de Casato om dan door de straten van de stad te ontsnappen. Ter hoogte van Porta San Marco werd het gevat nadat het onderweg een spoor van vernieling had achtergelaten.

Koersen met scossi verloren hun aantrekkingskracht. Het duurde tot 1907 vooraleer er opnieuw een georganiseerd werd. Voor deze gelegenheid werd de koers voorafgegaan door een Corteo waarin de beste alfiere (vlaggenzwaaier) beloond werd. Deze prijs werd gewonnen door Agostino Brecchi van Drago. De koers werd gekenmerkt door ongelukken veroorzaakt door het paard van Torre dat in tegenovergestelde richting liep. De Palio werd gewonnen door Aquila wiens paard hetzelfde was als dat waarmee Bruco de Palio van 16 augustus gewonnen had.

Dit was de laatste Palio met cavalli scossi. Enerzijds omdat de spanning die men hoopte te zien niet ingelost werd, veelal werd alles beslist door chaos. Daarnaast waren Sienesen te hard gewend aan de schermutselingen tussen fantini. Men wilde opnieuw meer ruimte en aandacht geven aan de traditionele Palio’s.

• 8/08/1839 – Pantera
• 17/08/1884 – Valdimontone
• 17/08/1887 – Aquila
• 18/08/1889 – Drago
• 18/08/1907 – Lupa