Hoe de buitengewoon geboren ‘Palio’ van juli een reguliere werd

In Italië lijkt dat alles wat als normaal aanzien wordt eerst als abnormaal ontstaat. Zo ook de Palio.

In volle aanbouw van de Santa Maria in Provenzano kerk worden er wel al plechtigheden en vieringen gehouden. Dit ter ere van de legende van de verschijning van de Madonna die een kogel van een ondeugende soldaat opving. In 1595 organiseert Giraffa tere ere van dit feit reeds een indrukwekkende processie, die snel geïmiteerd werd door de andere wijken. Tien jaar later, in 1605 wierp iemand het idee op om een Palio te organiseren op de Piazza del Campo om de Madonna waardig te vieren.

Het idee blijft echter niet alleen een vaag voorstel. Fortunio Martini en Gismondo Santi (die de afgevaardigden zijn van de autoriteit die de feesten ter ere van O.L.V. Hemelvaart (Assunta) organiseren) herberekenen de afstand die men loopt voor de Palio alla lunga naar rondjes rond de Piazza. Zowel uit estetisch als economisch oogpunt wordt het idee enthousiast onthaalt. De Palio alla lunga leent zich er niet toe om het volledige parcours te volgen. Ofwel zie je de start of wel de aankomst. Daarnaast stellen Sienesen zich de vraag waarom een duur vaandel (de drappellone) weggeven zou worden aan mensen van buiten Siena. Laat ons de Palio organiseren met de contrade van de stad en het kostbare object bewaren in de kerk van de wijk.

Het voorstel komt op de tafel van de algemeen secretaris van de groothertog Ferdinando I. In Firenze begrijpt men de vraag van die gekke Sienesen echter niet goed. Waarom willen ze een extra speeltje uitvinden ? De groothertog hecht er weinig belang aan en zegt : “laat ze doen wat ze leuk vinden, ik heb hier geen tijd voor, ik moet met belangrijkere zaken bezig zijn”.

De secretaris rapporteert aan de Balia: zorg ervoor dat alles in een veilige omgeving plaatsvindt en dat er geen doden vallen. In tegenstelling tot wat men zou aannemen werd het idee goedbevonden maar werden er geen initiatieven genomen om het te organiseren.

Dertig jaar later wordt het idee echter vanonder het stof gehaald. We schrijven 1633 en de Palio’s alla lunga werden al jaren niet meer gelopen. Ook in Siena brak, net als in de rest van Italië immers de pest uit. In Siena werd de schade echter beperkt gehouden omwille van een krachtig en slim beleid (of was het puur geluk ?). De Palio’s alla lunga werden afgelast om zo de toestroom van mensen van buiten de stad in te perken. Paarden werden immers aangeboden vanuit alle hoeken van Italië en dit zorgde volgens de Sienesen voor de verspreiding van de pest.

De Sienesen waren echter hun ‘speeltje’ kwijt en dachten opnieuw aan het idee van Martini en Santi. Pest of geen pest, zonder Palio konden de Sienesen niet leven. Het idee om de koers te rijden met de mensen van de stad, in dit geval de wijken werd plots wel positief onthaald. Niet meer alla lunga, maar op de Piazza, het mooiste plein dat er bestaat.

Het idee leek te voldoen aan elke behoefte. Op 15 augustus werd er geen koers gereden met racepaarden van rijke fokkers, maar met lokale paarden die reden voor de Contrade van Siena op de Piazza.

Deze eerste Palio alla tonda werd gewonnen door Tartuca. Het zou echter nog even duren alvorens deze innovatie enige stabiliteit vond maar het eerste zaad werd gegooid. De eerste reguliere Palio werd dus eigenlijk geboren als een straordinario.