www.palio.be - dal Belgio con amore
De Palio van Siena is terug van weggeweest!
Profumo e Rumore di Palio in Città.
De Covid-maatregelen zijn ook in Italië versoepeld, minder als in België (maskers nog verplicht in winkels), maar na 30 april verwacht men een terugkeer naar de normaliteit van voor februari 2020. Dit heeft ook zijn sporen nagelaten in het stadsbeeld van Siena en bijgevolg begint de Paliokoorts de Covid-angst te vervangen. Plotseling verschijnen er terug comparse, kleine groepen gepast uitgedoste trommelaars en vaandelzwaaiers, in de steegjes van Siena als begeleiders van religieuze feesten en andere kleine festiviteiten.
Vrienden sturen ons via app klankopnames van de ritmische cadansen door. Kinderachtig, maar bewijzen van kippenvelmomenten die ze twee jaar hebben moeten missen.
Op de piste van Mociano net buiten de stad, een poging tot imitatie van het parcours van de Piazza del Campo, worden er testritten gereden, inclusief startprocedure en 3 ronden, met paarden die zijn ingeschreven voor de selectieprocedures einde juni. En hoewel de koersen doorgaan op namiddagen in de week verschijnen er abnormaal veel belangstellenden die een halve dag vrij hebben genomen.
Eerste Onzekerheid : Cavalli
De nervositeit wordt immers vergroot door de vele onzekerheden, d.w.z. dat de normale Paliocontinuïteit wat betreft paarden en ruiters is verbroken.
Elk jaar wordt een groot deel van de paarden van het jaar voordien aangeboden, vergroot door een nieuw lot van 4- en 5-jarige debutanten, maar in 2022 worden er liefst 3 jaargangen aangeboden van 4- en 5- en zelfs 6-jarigen die nooit op de Piazza hebben gereden en hun eerste echte testen nog moeten ondergaan. Er zijn voor 2022 liefst 152 paarden ingeschreven waarvan er 141 zijn weerhouden voor testritten, waarvan 8 eigendom zijn van de beroemde supermiljardair Mark Harris Getty van de fotogigant Getty Images maar vooral beheerder van het gelijknamige fortuin.
Bovendien zijn de oude favorieten liefst 3 jaar ouder geworden. Zijn ze er nog klaar voor en hoe zijn ze voorbereid in 2 jaar Covid?
Paarden hebben meestal een naam met een eerste letter waaruit men het geboortejaar kan afleiden zoals paarden met de letter Z geboren in 2015, of met een C geboren in 2018. Maar dat is niet altijd het geval. Hieronder vindt U de lijst van geboortejaren gevolgd door het aantal aangeboden paarden en af en toe enig commentaar over individuele paarden die reeds hebben deelgenomen aan één of meer Palio’s.
Er zijn dus 152 paarden aangeboden waarvan er 141 aanvaard werden, wat zeer veel is, voor deelname aan de testwedstrijden van Mociano en latere testen. Daarvan hebben er 29 aan één of meerdere batterie deelgenomen, dus getest op dag 1 van de Palio op de Piazza del Campo. 14 onder hen hebben deelgenomen aan 1 tot 5 Palio’s, waarvan er 3 ook gewezen winnaars zijn.
Veertien paarden, hoor ik U zeggen, waarom lees ik dan soms 15? Wel Tornasol is er ook bij, en die is op 2 juli 2017 wel het stadhuis buitengekomen, bereden door Bruschelli, maar weigerde vervolgens in een ongelooflijke rodeo tussen de touwen te gaan staan, en werd uiteindelijk uitgesloten en heeft dus niet gereden.
Het oudste paard is 13 jaar wat ongeveer de actuele leeftijdsgrens is voor deelname aan de Palio.
Vroeger ging men iets verder. Er zijn 20 paarden van 4 jaar, die mogen deelnemen aan de testritten van Mociano, en zelfs aan de zogenaamde nachtritten op de Piazza 5 dagen voor de Palio maar die uitgesloten worden van deelname aan de batterie en de Palio zelf. Zij doen ervaring op voor 2023.
Er zijn 20 paarden van 5 jaar aanwezig die vorig jaar de nachtritten hebben gemist als 4-jarigen, 23 paarden van 6 jaar die in 2020 de nachtritten hebben gemist en in 2021 de mogelijkheid van deelname aan batterie en de Palio zelf. En er zijn 24 paarden van 7 jaar die in 2020 en 2021 de mogelijkheid van deelname aan batterie en Palio hebben gemist.
Er zijn dus liefst 47 paarden die de kans tot deelname aan batterie en Palio hebben gemist en 20 anderen die alleen deelname aan de nachtritten hebben gemist. Dit is dus het gebrek aan analyse en kennis van de mogelijkheden van paarden die men niet heeft kunnen uitvoeren in 2020 en 2021 en die men dit jaar moet inhalen.
Het is hiermee zeer duidelijk dat er een zware taak en verantwoordelijkheid rust op de schouders van de veeartsen van de stad die enkele dagen voor de start van de Palio in een dierenkliniek de paarden testen op hun fysische conditie en morfologische en technische geschiktheid voor de Piazza. En vervolgens wacht de capitani en mangini en andere assistenten-kenners de opdracht te ontdekken wie de snelste en psychologisch meest handelbare paarden zijn voor het moeilijke traject van de Piazza del Campo. Natuurlijk staan alle paarden in scuderie (renpaarstallen) van fantini, die hen al geruime tijd hebben getraind en getest en opgeleerd. Zij kunnen advies en tips geven, maar de ervaring leert dat ze de kunst van overdrijving, “een fenomeen, capitano!”, perfect beheersen.
Financiële overwegingen spelen hier mee, want vele paarden behoren toe aan privé-personen die maar al te graag hebben dat hun paarden de Palio halen na voorbereiding door fantini die hiervoor worden betaald.
2009 – 13 jaar – 1 paard
2010 – 12 jaar – 9 paarden waaronder
- Remorex, met 2 overwinningen op 3 Palio’s het door iedereen begeerde paard, maar 3 jaar ouder en met een manifest probleem: hij heeft 2 Palio’s scosso gewonnen, d.w.z dat hij onderweg zijn ruiters was kwijtgespeeld en alleen naar de zege is gelopen. Zeker het best maar ook het meest handelbare paard?
- Rocco Nice met 1 zege op 2 koersen en dus ook begeerd. Maar een laatkomer bij zijn debuut en ook 2 jaar ouder.
- Remisterio met 3 deelnames en te weinig continuïteit, vaak over het hoofd gezien.
- Rombo de Sedini met 2 deelnames.
2011 – 11 jaar – 4 paarden waaronder
- Schietta met 3 deelnames en op 16 augustus 2019 de verliezer met een kleine neuslengte, magistraal bereden door de betreurde Andrea Mari.
- Solo Tue Due met 5 deelnames de meeste ervaring maar altijd net niet.
2010 – 10 jaar – 13 paarden waaronder
- Tale e Quale, met 1 zege op 2 deelnames. Ook een late debutant en nu met de perfecte rijpheid, dus zeker te volgen.
- Tabacco met 4 deelnames en maar ook net niet.
- Techero en Tornada en Tottugoddu met 1 deelname, en ook de dienstweigeraar Tornasol, afgeschreven na 2 juli 2017 maar Bruschelli geeft niet op.
2013 – 9 jaar – 11 paarden waaronder
- Unidos met 1 en Una per Tutti met 2 deelnames.
- Violenta da Clodia met 3 deelnames, een jonge debutant in 2018, alleen bereden door Atzeni en Bartoletti die dus overtuigd zijn van de mogelijkheden van dit paard. Te volgen.
2014 – 8 jaar – 16 paarden, 5-jarigen in 2019 die geen kans hebben gekregen.
2015 – 7 jaar – 24 paarden
2016 – 6 jaar – 23 paarden
2017 – 5 jaar – 20 paarden
2018 – 4 jaar – 20 paarden
Een laatste opmerking. Na de testen van Mociano op 29 maart zei Atzeni dat alle paarden goed in vorm waren. Paniek bij de experten: hoe kunnen paarden 3 maanden voor de Palio al in vorm zijn? Hebben de eigenaars en trainers overdreven in de voorbereiding omdat er zoveel moet bewezen worden door paarden en onderzocht door de contrade?
Tweede Onzekerheid : Fantini
Hetzelfde geldt voor de fantini. Ik heb reeds voor enkele jaren opgemerkt dat er een schrijnend tekort is aan jonge veelbelovende ruiters. De Palio werd tot 2019 gedomineerd door technisch voortreffelijk, goed afgetrainde fantini zoals Giovanni Atzeni (13 april 1985), detto Tittia, met 7 overwinningen op 33 koersen, en Andrea Mari (13 oktober 1977), detto Brio, met 6 op 32, die beiden bovendien strategisch zeer sluw opereerden, goed geïntegreerd in het zo verraderlijke slangennest van de Palio en zich lieten omringen door “ruiterknechtjes” in een bijna feodaal systeem en anderzijds door de formidabele Jonathan Bartoletti (30 april 1981), detto Scompiglio, met 5 op 25, die eigenzinnig een meer solitaire weg volgde met weinig vrienden onder de fantini.
Recent (2013-2019) werd hun suprematie (Atzeni: 2019 – 2019 – 2015 – 2013 – 2013 en Mari: 2018 – 2015 – 2014 en Bartoletti: 2017 – 2016 – 2016) slechts onderbroken in 2014 door Alberto Ricceri (6 november 1975), detto Salasso, met 3 overwinningen op 23 koersen, de man die met paarden kan spreken maar afgeschreven want niet altijd van deze wereld en totaal onberekenbaar, in 2018 door Andrea Coghe (23 maart 1989), detto Tempesta, met 1 op 5, die na zijn valpartij nauwelijks besefte dat zijn paard uiteindelijk gewonnen was en in 2019 niet veel indruk heeft gemaakt, in 2017 door Carlo Sanna (20 maart 1989), detto Brigante, met 1 op 12, die na zijn mooie zege achteraf niet kon bevestigen, en in 2018 door Giuseppe Zedde (30 juli 1982), detto Gingillo, met 3 op 27, technisch sterk maar weggedeemsterd en afgeschreven door een gebrek aan beroepsernst en die een verbeten comeback heeft gemaakt na zijn briljante overwinningen in 2008 en 2009. Als hij dezelfde ernst blijft tonen staat hij het dichtste bij de topruiters en zal bijgevolg kunnen hopen op een goede monta (contract om te rijden).
Wij moeten natuurlijk herhalen dat de geweldige, impulsieve maar ook goedlachse Andrea Mari er niet meer zal bij zijn na zijn spectaculair (zijn van een vriend geleende Ferrari ging de lucht in) maar vooral tragisch verkeersongeval op 17 mei 2021. Hierdoor is het echt eenzaam geworden aan de top en liggen de kaarten helemaal anders op tafel, lees de groep van begeerde fantini is nu heel klein geworden. Aan de top staat alleen Atzeni, omringd door een groep helpers en met uitzonderlijke bindingen met enkele contrade, en ook Bartoletti en Zedde kunnen rekenen op voorkeurrelaties maar zonder het netwerk van Atzeni.
Geen van al deze fantini kan omschreven worden als een jonge leeuw zoals indertijd Bastiano die won op 23 jaar, Cianchino op 20 jaar, Pes op 19 jaar, Bruschelli op 27 jaar, Minisini op 23 jaar, en ook Atzeni op 22 jaar, Mari op 28 jaar en Bartoletti op 26 jaar, die allen hun loopbaan hebben gelanceerd met een frontale aanval op de indertijd gevestigde waarden.
Geen enkele jonge ruiter kon echt bevestigen, maar de Paliokoorts slaat toe, doet ook “experten” minder helder denken, en die zien na 3 jaar plots onvermoede capaciteiten in overigens ook niet zo jonge fantini zonder overwinningen in de Palio zoals Stefano Piras (14 januari 1986), detto Scangeo , met 0 overwinningen op 1 deelname, en pas gedebuteerd op 16 augustus 2019. Van hem wordt het meeste verwacht, maar dat op basis van slechts één koers. Verder Giosué Carboni (23 december 1980), detto Carburo, met 0 op 6, en Valter Pusceddu (16 april 1981), detto Bighino met 0 op 27, een waanzinnig talent waaruit totaal niets is voortgekomen maar die heeft geleerd de instructies van contrade exact uit te voeren op kansloze paarden, en tenslotte Federico Arri (23 oktober 1994), detto Ares, met 0 op 3, met talent maar verliest soms het hoofd en het overzicht. Er wordt gefluisterd dat Nicchio hem een kans zou willen geven in augustus, de kans van zijn leven.
Merk op, alleen Arri is jonger dan 30 jaar in deze groep.
Francesco Caria (17 maart 1988), detto Tremendo, met 0 op 11, en Elias Mannucci (30 oktober 1991) detto Turbine, met 0 op 6, beiden nog aanwezig in 2019 zijn allicht niet meer dan opvulling, en moeten vrezen dat men misschien toch kansen zal geven aan jongeren. Antonio Siri (17 december 1986) detto Amsicora, met 0 op 7, is voor 7 Palio’s geschorst en zijn loopbaan is quasi zeker voorbij.
Zij hebben, om het vriendelijk te zeggen, nooit echt veel indruk gemaakt, maar ik hoop dat ik me volledig vergis in de beoordeling van de capaciteiten van de gehele groep niet-winnaars. Kortom, onzekerheid en speculaties alom.
De aandachtige lezer heeft al lang opgemerkt dat ik niet heb gesproken over Luigi Bruschelli (27 december 1968), detto Trecciolino, met 13 overwinningen op 53 koersen, de keizer van de Palio sedert 1996. Is hij met 54 jaar in zicht echt volledig afgeschreven ondanks duidelijke fysische en zeer persoonlijke en juridische problemen, en geen vrienden meer…? Wie geeft hem nog een kans in augustus, want voor 2 juli is hij geschorst ?
Het feit dat er sedert 2019 geen kleinere regionale Palio’s zijn ingericht, sommige ervan met een zekere uitstraling zoals Asti, Ferrara en Fuccecchio, hebben belet dat er ook daar ontdekkingen zijn gebeurd van paarden en ruiters. Experten ontdekken in deze Palio’s soms zelfs aanwijzingen van strategieën die het verloop in Siena zouden kunnen beïnvloeden, lees merkwaardige allianties waarbij een “big” een andere ruiter iets te uitdrukkelijk hielp om te winnen in ruil voor een toekomstige tegenprestatie.
Palio Straordinario ?
Er wordt ook veel gesproken over een Palio Straordinario. Vroeger werd er zeer vaak een derde Palio ingericht maar na de moeilijke jaren ’80 en ’90 met veel externe contestatie tegen de Palio wegens te veel incidenten met paarden, en omwille van financiële bezwaren door contrade wegens de meerkost, werd er na 1986 nog maar 2 straordinari gereden: in 2000, de nieuwe eeuw en ook als een signaal aan de buitenwereld dat Siena de problemen overwonnen had, en in 2018, zogezegd als de viering van 100 jaar einde van de Eerste Wereldoorlog maar allicht eerder omdat voor de eerste keer sedert 1945 Siena een niet links stadsbestuur had gekregen, en dat mocht ook wel eens gevierd worden.
Sedert de zomer van 2020 duikt het spook van een Palio Straordinario vaak op, vooral onder impuls van burgemeester De Mossi. Er werden indianenverhalen verteld van een numerus clausus met slechts 5.000 toeschouwers op de Piazza, tribunes voor een kwart gevuld om voldoende Covid-afstand te creëren, een beperkte groep contradaioli met mondmaskers op die het paard zouden begeleiden naar de Piazza , enzoverder …
Op dit ogenblik is de kans op een Straordinario, nog voor de traditionele van 2 juli, d.w.z omstreeks 22 mei, uitgesloten. Men had een initiatief moeten nemen voor 1 april. De 1 aprilgrap van Siena was dus dat de middenstand van Siena een initiatief had genomen. Er wordt nu beweerd dat er een Straordinario zou doorgaan omstreeks 15 september als viering van het beëindigen van de pandemie en als compensatie voor de 4 gemiste feesten.
Of Palio a Sorpesa?
Een zeer intelligente en doorgaans volstrekt normale Bruco-vriend vertelde me na de koersen in Mociano van 29 maart een waanzinnig scenario. Volgend jaar zijn er opnieuw gemeenteraadsverkiezingen in Siena. Burgemeester De Mossi is zeer zelfbewust, hij is advocaat en speelde de rol van een advocaat in een Britse film uit 2014 “The Face of an Angel” van Michael Winterbottom, en is niet vies van een stunt (zie zijn initiatief tot een straordinario in 2018), en zou wel eens kunnen denken aan een zogenaamde Palio a Sorpresa, zoals trouwens enkele van zijn illustere voorgangers hem hebben voorgedaan. Dit type van Palio is voor de tweede en laatste keer ingericht op 17 augustus 1919 na de eerste van 17 juli 1907.
U hebt het goed gelezen: op 17 augustus 1919, d.w.z de dag na die van 16 augustus, maar dat was zelfs de verrassing nog niet. De eerste verrassing was de aankondiging dat men met dezelfde 10 paarden zou rijden, wat met de intensiteit van vandaag volkomen uitgesloten is, dan de onmiddellijke loting van 10 contrade, en de ultieme verrassing met de mededeling dat dezelfde 10 fantini ook de Palio a Sorpresa moesten rijden en dat zij pas enkele minuten voor de koers bij lottrekking zouden toegewezen worden aan de deelnemende contrade zonder rekening te houden met financiële implicaties en strategische overwegingen. Dit is vandaag volkomen uitgesloten.
Maar er is nog meer. Artikel 2 van het Reglement van de Palio zegt klaar en duidelijk dat de inrichting van een Straordinario moet/kan uitgaan van een initiatief van de burgemeester of het schepencollege of de gemeenteraad of op verzoek van de Magistrato delle Contrade, hoogste orgaan van de wijken, of van verenigingen of burgercomité’s. Maar het reglement spreekt met geen woord over de mogelijkheid van een Palio a Sorpresa.
Gaan De Mossi en zijn politieke vrienden geschiedenis schrijven en plotseling beslissen tot het inrichten van een volkomen onverwachte Palio? En zou De Mossi op 16 augustus wel eens kunnen zeggen: “Waarde Siënezen , binnen 5 dagen op zondag 21 augustus rijden we opnieuw”?
Langs zijn neus weg merkte mijn vriend ook op dat De Mossi mangino (assistent-capitano) is geweest van Nicchio, dat deze contrada in juli niet rijdt door een schorsing voor wangedrag in 2019, dat hun radeloosheid enorm is (laatste overwinning in 1998), en zo zou De Mossi een extra-kans creëren, uiteraard als Nicchio zou uitgeloot worden. Toen ik mijn vriend opmerkte dat dit een doortrapt Machiavelli-plan in kwadraat was, antwoordde hij: “Noi Italiani abbiamo il Machiavelli nel sangue en nel DNA“.
Kortom een hypothese die mogelijk ontwikkeld is in een oerdegelijke Siënese trattoria of osteria na een spaghetti al sugo di cinghiale, tagliata con rucola, Zuppa Inglese met een (h)eerlijke Chianti Classico en vooral teveel grappa achteraf. Zeer onwaarschijnlijk!
Dacht ik. Maar op 2 april is deze denkpiste een thema geworden in de lokale pers … en dus ga ik op 16 augustus extra aandachtig zijn als De Mossi ergens verschijnt.
L’ Estrazione del Secolo.
Wat wel als een paal boven water staat is dat de Estrazione of uitloting van de contrade op 29 mei 2022 om 19.00 uur een ongezien volksfeest gaat worden. Zoals iedereen allicht weet wordt er dan geloot welke 3 van de 10 contrade die hebben deelgenomen op 2 juli 2019 mogen deelnemen op 2 juli 2022. Maar dit wordt een ongeziene estrazione want liefst 3 contrade, Nicchio – Oca – Tartuca, zijn geschorst wegens incidenten in 2019 en bijgevolg zijn er slechts 4 contrade zeker van deelname, Istrice – Leocorno – Lupa – Valdimontone, en moeten er 6 uitgeloot worden uit een lot van 10.
Bijgevolg gaat er nog meer volk dan gewoonlijk aanwezig zijn op de Piazza del Campo. Bovendien is dit de eerste grote en openbare Paliomanifestatie sedert 16 augustus 2019. Men verwacht 25.000 aanwezigen op de Piazza alsof het de koers zelf is. Het wordt een dag met een ongeziene geladen en gespannen maar vooral feestelijke atmosfeer.
En dan … begint de ultieme voorbereiding van de Palio delle Contrade di Siena, een Palio waarnaar wordt uitgekeken zoals zelden voordien. Ik ben ondertussen te weten gekomen dat de beste en zeer dure (300 euro) tribuneplaatsen voor juli en augustus zijn uitverkocht. Normaal leveren contradaioli waarvan de wijk niet deelneemt hun reservatie terug in. Dit jaar niet. Iedereen wil op de eerste rij zitten. Voor wie op 2 juli en 16 augustus de Palio wil zien in het midden van de Piazza heb ik een gouden raad: ga onmiddellijk naar het plein want de toegangen zullen zeer vroeg afgesloten worden.
Buon Palio!
Jan Gilliams