Reglement

Elke Palio wordt gevolgd door dagen- tot maandenlange discussies in de media en op alle piazze van Siena over het al dan niet reglementair karakter van de start: welke ruiters er in de fout gingen, of de mossiere de procedure wel goed had geleid of ten onder was gegaan in de door de fantini  opzettelijk geschapen chaos,  of de start “jong” of “oud” was, en wat er moet veranderd worden aan het reglement. Hierbij gaan voor- en tegenstanders mekaar verbaal te lijf gaan met een heftigheid waarvan politici iets van kunnen leren, en helaas,  vaak niet gehinderd door ook maar enige kennis ter zake. Slechts  één ding staat vast : de volgende zomer zullen we precies dezelfde polemiek meemaken want er zal niets veranderd worden, noch aan het reglement, noch aan de ongeschreven wetten.

Het Reglement van de Palio

Het reglement van de Palio is, op voorstel van een commissie, een laatste keer aangepast op 9 juni  1999, als modificatie  van het laatste geldige van 24 februari  1981. Het reglement telt 8 hoofdstukken, verdeeld over  105 artikelen en met 2 bijlagen, en is uitgegeven in een boekje van 43 bladzijden.

De aanpassing was eerder beperkt en betrof de artikelen 15-18 over de relatie Gemeentebestuur en Contrade, artikelen  22-23 over de estrazione of lottrekking der contrade, artikelen  34-37 over de voorstelling, keuze en uitloting der paarden, en geheel hoofdstuk VIII  over de bestraffingen op inbreuken van het reglement.

De artikelen over de startprocedure werden, zeer opvallend,  niet aangepast hoewel hier wel vraag naar was. Maar was er ook behoefte aan? Volgens velen moest er duidelijker gesproken worden over de “rincorsa” of starter, de contrada die als tiende en buiten de koorden staat en de start kan bepalen. In artikel 85 punt 4 wordt alleen gezegd dat na de trekking van de startvolgorde  deze  volgorde van de contrade wordt opgeschreven van de eerste plaats tot aan de rincorsa. Maar waar staat ze? Wat is haar taak en plicht? We zullen onderzoeken  wanneer en hoe de rincorsa is ontstaan, welke gevolgen deze vernieuwing heeft meegebracht en hoe de Palio tot op heden blijft worstelen met deze verbluffende startprocedure.

De startprocedure wordt  geregeld via de artikels 64-65-67-85  van het reglement. Ik zou me vooral willen concentreren op de keuze van de startvolgorde en de implicaties ervan, op de bevoegdheid van de starter en op de plichten van de ruiters met bijzondere aandacht voor de rincorsa, de tiende contrada die de start geeft vertrekkend van buiten de koorden. En om het debat onmiddellijk scherp te stellen  : wie geeft eigenlijk de start : de rincorsa of toch de starter ?

De Interpretative Normen

De zogenoemde  ongeschreven wetten zijn eigenlijk  “Interpretatieve Normen”  die sedert 1972 worden bepaald op sporadische vergaderingen  van kapiteins en gemeentebestuur. Zij zijn van kapitaal belang om te begrijpen wat er gebeurt tijdens een start.

De eerste Interpretative Norm  werd  goedgekeurd op 15 juli 1972 na een zeer bewogen vergadering op het stadhuis van burgemeester, mossiere en de 10 kapiteins die moesten rijden op 16 augustus 1972. De Norm werd bekrachtigd op 16 augustus 1972 door burgemeester en stadssecretaris, net voor de koers. Ex-burgemeester Barni verzet zich tegen het gebruik van het woord  “Norm” en verkiest de term  “Indicazione”  of  “Aanwijzing”  omdat deze regel nooit is goedgekeurd door de Gemeenteraad en nooit opgenomen in het reglement zelf.

Wij gaan later in op deze normen, hun ontstaan en de aanleiding ertoe, maar ik zou nu reeds durven vermelden dat ze nooit zijn gepubliceerd, dat er slechts 2 geschreven versies van bestaan, die van 3 juni 1976 voor de Commissie van herziening van het reglement, en een tweede, geschreven door de capitani op 16 augustus 1991. De “Interpretatieve Normen ” moeten dus beschouwd worden als een “overeenkomst”  die voor elke Palio wordt hernieuwd op de ochtend van 2 juli en 16 augustus. Elke nieuwe mossiere wordt hierover vooraf uitvoerig gebriefd.

Voorstanders van het niet-aanpassen van het reglement beweren bij hoog en bij laag dat dit  reglement bondig en vooral klaar en duidelijk is, maar te weinig wordt gerespecteerd in de bestraffende fase achteraf, d.w.z in de herfst wanneer het stadsbestuur straffen uitspreekt over fantini, contrade en contradaioli met een functie. Sergio Profeti van de site Sunto is hun belangrijkste en meest polemische en gevreesde woordvoerder.

Wij gaan in vier artikels de belangrijste (pijn-)punten behandelen en illustreren met voorbeelden en belangrijke historische momenten in de geschiedenis van het Reglement en de Normen. Wij besteden ook aandacht aan de gevolgen van het Reglement voor de fantini.

  1. Deel  1 – De Trekking en La Busta – Il Stanzino – Goede en Slechte Startplaatsen – De Plichten van de Fantini.
  2. Deel  2 – De Macht van de Mossiere – De Oppermacht van de Ongehoorzame Fantino.
  3. Deel  3 – La Rincorsa
  4. Deel  4 – La  Mossa :  “(la rincorsa è) entrata fiancata, la Mossa è valida”

door Jan Gilliams