Cosima Spender’s “PALIO” toont de Palio van Siena vanuit het standpunt van de fantini. (recensie)

De Palio is een eeuwenoud spel in de vorm van een paardenrace tussen de verschillende wijken van Siena, en wordt jaarlijks ingericht op 2 juli en 16 augustus.

In tegenstelling tot oudere documentaires die eerder aandacht hadden voor de eeuwenoude rivaliteit tussen de contrade of wijken, concentreerde Cosima Spender, de regisseuse, zich door een gelukkig toeval op de rivaliteit tussen de 46-jarige veteraan Gigi Bruschelli (Trecciolino), die 13 Palio’s had gewonnen tussen 1996 en 2012, en de 29-jarige ambiteuze Giovanni Atzeni (Tittia), die werd opgeleid door Bruschelli, die 2 Palio’s heeft gewonnen en nu hoopt om zijn vroegere mentor te onttronen als koning van de Palio. De veteraan Bruschelli heeft nog één droom, het record van 14 overwinningen van de oude Andrea Degortes (Aceto) evenaren en zelfs breken. Het is dus het verhaal geworden ban een generatiewissel. Toen Spender aan de documentaire begon; kon zij onmogelijk voorzien wat er in 2013 zou gebeuren. Zonder iets te onthullen kunnen we wel stellen dat een Hollywood-scenarist niets beters had kunnen verzinnen.

Silvano Vigni (Bastiano), een andere welbespraakte gewezen jockey, is de gids doorheen de Palio en al zijn geheimen. Er wordt zonder probleem gesproken over “een spel van legitieme corruptie”, over fantini die bedreigd en zelfs afgeslagen worden na de race (een hilarische Aceto met een glunderende Bastiano), over manipuleren van de gekozen paarden (Naiké bij Aquila die opzettelijk volledig uit form was), over Bruschelli die zo vaak  won omdat hij als geen ander het spel begreep en naar zijn hand kon zetten (hij manipuleerde en domineerde contrade en rivalen nog voor de koers werd gereden), en over cavalli scossi (ruiterloze paarden) die ook kunnen winnen. (Aceto heeft het erg moeilijk met het feit dat Brusschelli 1x scosso won, terwijl hij 14x te paard zat als hij won!). Ook de speelse ruzies tussen Silvano Vigni en Palio-archivaris Sergio Profeti zijn om vingers en duimen af te likken en voor mij zeer herkenbaar.

De beelden in de documentaire zijn fantastisch, soms ongezien en precies. Tot slot wel één kritische opmerking : de speciaal voor de koersbeelden gecomponeerde Westernmuziek was een storend element. Het echte geluid van ontlading op de Piazza is in mijn ogen fascinerend genoeg. Of zet er eventueel Franco ‘la voce del palio’ Masoni onder.

De film won de prijs voor de beste montage op het Tribeca-filmfestival te New York. Niet verbazingwekkend als men weet dat Valerio Bonelli, de echtgenoot van Spender, co-editor was van o.a. Gladiator en Hannibal en zopas editor van The Program, Stephen Frears’ film over the rise and fall van Lance Armstrong.

JC Gilliams
www.palio.be