8 september 1641 : de laatste asinata op de Piazza del Campo

In de loop der geschiedenis heeft het de Sienezen nooit ontbroken aan verbeeldingskracht, zeker wat feesten betreft. Zo verschenen in het begin van de 17e eeuw, naast de buffel- en paardenrennen op de Piazza del Campo, ook ezelraces. Hiervan werden slechts 3 edities gehouden (in 1612 en de twee ‘asinate’ uit 1641), ondanks het vele plezier er in Siena beleefd werd aan deze koersen.

Historici zijn geneigd te beweren dat deze ezelkoersen dichter bij gevechten stonden dan de andere demonstraties met dieren die in die jaren plaatsvonden. De koersen stonden eerder bekend om hun vuistgevechten dan om de koers zelf. Dit werd toen echter bezien als een aantrekkelijk element van het evenement.

Maar hoe vonden deze ezels plaats? Na de traditionele corteo werden de ezels beschilderd in de kleuren van de respectievelijke contrade. Vervolgens werden ze naar de start gebracht, terwijl een dertigtal contradaioli, met aandrijver als hoofdfunctie, zich langs het hele traject vestigden. Na het startsein probeerden deze aandrijvers met alle middelen hun ezels aan te zetten door erop te klimmen, of ze zo goed mogelijk te duwen of aan te sporen. Er mochten echter geen hulpmiddelen gebruikt worden, op straffe van 50 gouden munten. Het was echter ook toegestaan om de ezel van de andere contrade te verstoren door hem tegen te houden of zijn loop te vertragen.

Gevechten en discussies onder de aandrijvers waren onvermijdbaar. Gebruikmakend van de chaos die er heerste waren er ook mensen die iemand anders’ ezel meenamen en het plein uitleiden. De ezel die als eerste, op de een of andere manier, twee reguliere rondjes aflegde won. Dit duurde soms meer dan een uur. De zegevierende wijk had recht op de Palio en een prijs van 40 scudi; nog eens 20 scudi werden verdeeld onder de aandrijvers. In augustus 1641 werd zowel een paardenrace als een asinata gehouden; beide georganiseerd door prins Mattias, gouverneur van Siena. Aan het einde van de asinata protesteerden de ondaioli hevig omdat, naar hun mening, hun ezel niet kon winnen, aangezien hij zwaar beschadigd werd door de torraioli die gebruik maakten van wapens (wat niet toegelaten was) om de ezel te verover en weg te leiden.

De contradaioli van Malborghetto besloten, om onmiddellijk te herstellen van de tegenslag, om op eigen kosten een nieuwe ezelrace te organiseren op de Campo. Deze zou gehouden worden op 8 september, de dag van de geboorte van de Maagd. Ze zouden zelf echter niet deelnemen als organiserende contrada. Vier contrade sloten zich aan bij deze asinata; Chiocciola, Selva, Nicchio en Civetta. Deze laatste won. Er is geen kroniek van de race of de gebeurtenissen die tijdens de koers plaatsvonden. We weten enkel dat de winnende contrada de helft van de gewonnen palio schonk aan de kerk van Santa Caterina en de andere helft aan die van Sant’Ansano.

Dit was, 379 jaar geleden, de laatst bekende ezelrace. Kort daarna werden ook de bufalata stopgezet. De Palio met paarden nam nu alle andere festiviteiten over.

Op 16 juli 1705 stelde Torre de vraag om een asinata te mogen organiseren. De biccherna wilde echter enkel nog inzetten op een paardenkoers en wees de vraag af. Torre probeerde de gouverneur te overtuigen en motiveerde het verzoek met het feit dat er in het verleden ook asinata werden georganiseerd ter ere van Prins Mattias di Toscana. Torre kreeg de toestemming om op 16 augustus een asinata te organiseren. Enkel Tartuca en Chiocciola wilden deelnemen waardoor de koers nooit werd gereden omdat er te weinig inschrijvingen waren.