De geschiedenis van uitgesloten paarden op de tratta

Elk jaar zijn er in Siena vaak discussies over de niet-keuze van de kapiteins van sommige paarden die als “bomboloni” (toppaarden) worden beschouwd. Zij worden meestal uitgesloten omwille van bepaalde “strategieën”.

Tijdens deze discussies wordt als argument gebruikt dat men in het verleden steeds voor de goede paarden koos. Dankzij de website www.ilpalio.org zijn we dit gaan controleren en realiseerden we ons dat (hoewel minder vaak) in het verleden veel bomboloni zijn uitgesloten door de kapiteins; vooral sinds de jaren 30. Het onderzoek, uitgevoerd door Francesco Zanibelli van LaVoceDelPalio loopt van de jaren dertig tot de jaren 90. Hij bekeek alle grote en bekende paarden.

De eerste paarden waarvan we de uitsluiting willen melden, zijn Folco en Ruello, de twee grote hoofdrolspelers in de jaren 30 en 40. Tijdens de Palio van 16 augustus 1934 was Folco teruggekeerd op de Piazza nadat hij een jaar eerder de cappotto won voor Tartuca met Ganascia. Ruello won in juli 1934 voor Civetta met Meloncino. Ondanks het kleine aantal aangeboden paarden op de tratta (16 om precies te zijn) werden beide paarden niet gekozen door de kapiteins.

We moeten dus opmerken dat het in die jaren gecompliceerder was om paarden uit te sluiten gezien de lage aantallen aangeboden paarden. Dit is wellicht de reden waarom er in het verleden minder frequent grote paarden werden uitgesloten.

Voor de goede orde, Folco werd altijd gekozen behalve in augustus 1947. Hij was toen wel al 20 jaar oud! Ruello liep tot 16 augustus 1939 onafgebroken elke Palio.

Ook Gaudenzia, winnaar van 4 Palii in de jaren 1950, werd niet gekozen in een Palio. Na het  sensationele jaar 1954 waarin hij alle 3 Palii won, werd ze in juli 1955 niet gekozen, ondanks de aanwezigheid van slechts 17 paarden op de tratta. Na die uitsluiting liep Gaudenzia ononderbroken alle koersen tot 1960. Het spreekt vanzelf dat het in het algemeen geen toeval is dat uitsluitingen plaatsvinden kort na gewonnen palii of uitstekende prestaties.

Een andere geweldige merrie van de jaren vijftig die werd uitgesloten voor een Palio was Tanaquilla, winnaar van 4 Palii. Na de overwinning in juli 1957 voor Chiocciola met Vittorino werd ze voor de keuze van 2 juli 1958 uitgesloten. Ook hier waren slechts 17 paarden aanwezig op de tratta. Tanaquilla liep, net als de andere paarden waarover we spraken, tot 1960 zonder uitzondering alle gereden palii.

De jaren 60 dan. Uberta de Mores, winnaar van 4 palio’s. Na de 4 successen tussen 1960 en 1961 werd het paard van Ettore Fontani uitgesloten voor de keuze in juli 1962 ondanks de aanwezigheid van slechts 16 paarden. Na die uitsluiting zal Uberta haar carrière in augustus beëindigen voor Civetta met Bozzolo.

We gaan verder met de jaren 70 waarin het uitsluiten van bomboloni frequenter begon te gebeuren, waarschijnlijk door de toename van het gemiddeld aantal aangeboden paarden op de tratta, waardoor de kapiteins meer marges in de keuze hadden.

Het eerste uitgesloten sterke paard was Orbello, winnaar van 2 Palii tussen 1971 en 1975. Na de twee overwinningen in augustus 1971 en juli 1972 werd hij niet gekozen voor de Palio Straordinario van 17 september 1972. 20 paarden namen deel aan die tratta. Het jaar daarop, in juli 1973, werd hij opnieuw uitgesloten van de keuze, maar deze keer was de reden voor de uitsluiting te wijten aan fysieke problemen. Na die tweede uitsluiting liep Orbello elke palio tussen augustus 1973 en juli 1975.

Zelfs “ragonier” Panezio, winnaar van 8 Palii, had een uitsluiting in die historische periode. Nadat hij al 4 Palii had gewonnen, werd hij voor de Palio van 3 juli 1978 uitgesloten. Er waren toen 26 paarden aanwezig op de tratta. In de daaropvolgende jaren werd hij niet alleen in de laatste jaren van zijn carrière niet gekozen: 16 augustus 1985 en 2 juli 1988.

Op diezelfde tratta van juli 1978 waarin Panezio werd uitgesloten, leed Rimini ook hetzelfde lot. In de daaropvolgende jaren, evenals Panezio, werd Rimini alleen uitgesloten in de Palio van 16 augustus 1982 toen hij al 12 jaar oud was.

Als we praten over goede paarden die voor de tratta werden uitgesloten kunnen we niet rond de grote Urbino de Ozieri. Hij vertegenwoordigt het concept van uitsluiting omwille van “manifesta superiorità”. Na 3 overwinningen op 4 gereden Palii tussen 1977 en 1979, werd hij in de volgende jaren systematisch uitgesloten door de kapteins. Maar liefst 7x werd hij uitgesloten tussen 1980 en 1985.

Een ander groot paard in de jaren tachtig was ongetwijfeld Benito, winnaar van 5 Palii. De ” Diamante Nero” werd uitgesloten voor beide koersen in 1984 nadat hij het jaar voordien scosso won voor Leocorno. Merk op dat 1984 werd gekenmerkt door een zeer groot aantal paarden aanwezig op de Tratta: 37 in juli en 39 in augustus.

Het laatste paard waar we het over hebben is Pytheos, grote hoofdrolspeler in de jaren negentig en winnaar van 3 Palii. De tratta van juli 1993 werd gekenmerkt door de aanwezigheid van 33 paarden. De volbloed van Giuseppe Pes werd uitgesloten door de kapiteins. Hij had op dat moment zijn 3 Palii al gewonnen. In augustus 1993 liep hij zijn laatste Palio.

We kunnen concluderen dat het uitsluiten van toppaarden iets is van alle jaren en dus, zoals meermaals als argument gebruikt in discussies heden ten dage, geen fenomeen is van de laatste jaren.

Bron : La Voce del Palio